Siêu tân tinh là gì?

Siêu tân tinh là gì?

Siêu tân tinh là vụ nổ của một ngôi sao. Siêu tân tinh là vũ nổ lớn nhất diễn ra trong vũ trụ.


Các vụ nổ siêu tân tinh xảy ra ở đâu?

Các vụ nổ siêu tân tinh thường được quan sát thấy diễn ra trong các thiên hà khác. Các siêu tân tinh thường khó quan sát thấy trong dải Ngân Hà (thiên hà của chúng ta) là do bụi trong dải Ngân Hà che phủ tầm nhìn của chúng ta. Năm 1604, Johannes Kepler phát hiện ra siêu tân tinh quan sát thấy lần cuối trong Dải Ngân hà. Kính thiên văn Chandra của NASA đã phát hiện ra tàn tích của một siêu tân tinh gần đây hơn. Nó đã bùng nổ trong dải Ngân Hà cách đây hơn một trăm năm.

Tinh vân con cua (Crab Nebula) tạo thành từ vụ nổ siêu tân tinh 1054 đã xảy ra vào tháng 7 năm1954.

Nguyên nhân tạo thành Siêu tân tinh? 

Siêu tân tinh xảy ra khi có sự thay đổi trong lõi, hoặc trung tâm một ngôi sao. Sự thay đổi có thể xảy ra theo hai cách khác nhau, với cả hai kết quả là một siêu tân tinh.

Loại siêu tân tinh đầu tiên xảy ra trong các hệ sao nhị phân. Các sao nhị phân là hai ngôi sao quay quanh cùng một điểm. Một trong hai ngôi sao là một sao lùn trắng chứa carbon-oxy, đã đánh cắp vật chất từ ngôi sao đồng hành của nó. Cuối cùng, sao lùn trắng tích tụ quá nhiều vật chất. Khí nó có quá nhiều vật chất khiến cho ngôi sao phát nổ, kết quả là một siêu tân tinh.

Ngôi sao ổn định do sự cân bằng giữa lực hấp dẫn vào bên trong với áp suất đẩy ra ngoài do nhiệt. Ảnh: NASA.

Loại siêu tân tinh thứ hai xảy ra vào cuối đời của một ngôi sao. Khi ngôi sao hết dần nhiên liệu hạt nhân, một số khối lượng của nó nén dần vào lõi trong của nó. Cuối cùng, lõi nặng đến nỗi nó không thể chịu được lực hấp dẫn của nó. Lõi sụp đổ, dẫn đến vụ nổ siêu tân tinh. Mặt trời là một ngôi sao, nhưng nó không có khối lượng đủ để trở thành một siêu tân tinh.

Tại sao các nhà khoa học nghiên cứu các siêu tân tinh?

Một vụ nổ siêu tân tinh chỉ xảy ra trong một khoảng thời gian ngắn, nhưng nó có thể cho các nhà khoa học biết nhiều về vũ trụ.  Một loại của siêu tân tinh đã cho các nhà khoa học thấy rằng chúng ta đang sống trong một vũ trụ đang mở rộng, một vũ trụ đang giãn nở với tốc độ ngày càng tăng.

Các nhà khoa học cũng xác định rằng các siêu tân tinh đóng vai trò quan trọng trong việc phân phối các nguyên tố trong vũ trụ. Khi ngôi sao phát nổ, nó bắn các nguyên tố và mảnh vụn vào không gian. Nhiều nguyên tố chúng ta tìm thấy trên trái đất này được tạo thành trong lõi của các ngôi sao. Những nguyên tố này sẽ tạo ra những ngôi sao, hành tinh mới và mọi thứ khác trong vũ trụ.

NASA phát hiện các siêu tân tinh như thế nào?

Các nhà khoa học NASA sử dụng các loại kính thiên văn khác nhau để tìm kiếm và nghiên cứu các siêu tân tinh. Một số kính thiên văn được sử dụng để quan sát ánh sáng nhìn thấy từ vụ nổ. Một số khác ghi dữ liệu từ các tia X và tia gamma cũng được tạo ra từ siêu tân tinh. Kính viễn vọng Không gian Hubble của NASA và Đài thiên văn X Chandra đã chụp được những hình ảnh của các siêu tân tinh.

Tháng 6 năm 2012, NASA đã phát động kính viễn vọng đầu tiên bằng cách tập trung ánh sáng vào khu vực năng lượng cao của phổ điện từ mang tên NuSTAR. Nhiệm vụ của NuSTAR có nhiều việc phải làm. Nó sẽ tìm kiếm các ngôi sao bị suy sụp và các hố đen. Nó cũng sẽ tìm kiếm các phần còn lại của các siêu tân tinh. Các nhà khoa học hy vọng sẽ tìm hiểu thêm về các ngôi sao nổ như thế nào và các nguyên tố được tạo ra bởi các siêu tân tinh.

Bạn có thể làm gì để giúp đỡ NASA?

Bạn không cần phải là một nhà khoa học, hoặc thậm chí có một kính thiên văn để săn tìm các siêu tân tinh. Ví dụ, trong năm 2008 một thiếu niên đã khám phá ra một siêu tân tinh. Vào tháng 1 năm 2011, một cô gái 10 tuổi đến từ Canada đã phát hiện ra một siêu tân tinh khi nhìn những hình ảnh bầu trời đêm trên máy tính của cô. Các hình ảnh, được chụp bởi một nhà thiên văn nghiệp dư, đã xảy ra bao gồm một siêu tân tinh.  Với một số điều cần thực hành và thiết bị phù hợp, bạn có thể tìm thấy siêu tân tinh tiếp theo!

(Toto - Theo NASA)

Đăng nhận xét

0 Nhận xét